شماری از دانش‌آموزان مکاتب در ولایت هرات می‌گویند که بسته بودن مکاتب بروی دختران بالا تر از صنف ششم روی روحیه شان تاثیر منفی گذاشته و باعث شده که با اضطراب و نگرانی به زندگی ادامه دهند.
این دختران؛ ضمن اینکه از امارت اسلامی خواهان بازگشایی مکاتب بروی دختران صنف های متوسطه و لیسه هستند، می‌گویند، نیاز به اشتراک در دوره‌های آموزشی انگیزشی و مشاوره دارند.
صفیه شیرزاد که دانش‌آموز صنف یازدهم است که مدت ۹ ماه میشود از درس مانده او در صحبت با ماهنامه تخصص هرات بیان می دارد :”از زمانیکه به من گفته شد که تا اطلاع بعدی به مکتب آمده نمی توانید، زندگی ما تغییر کرده است. در حقیقت ما ادامه زندگی‌مان را با ترس و نگرانی ادامه می‌دهیم”.
صفیه افزود، همین موضوع باعث شده که کمتر به محافل اشتراک و علاقه مند دیدن دیگر اطرفیان خود باشم.
به گفته‌ی وی برگزاری دوره‌های مشاوره و انگیزشی باعث میشود که این سختی را راحت‌تر بگذرانیم و به زندگی امیدوار باشیم.
مریم از دیگر دانش آموزانیست که بسته بودن مکتب را از عوامل تاثیر گذار و تغییرات رفتاری‌اش در ۹ ماه گذشته می‌داند.
مریم میگوید در افغانستان مشکلات زیادی است و جنگ چند سال گذشته نیز بر روحیه مردم تاثیرات منفی داشته و طبعی است که بسته شدن مکتب‌ها برروی دختران نگرانی و اصظراب شهروندان به ویژه زنان و دختران بیشتر شود.
مریم ابراز داشت، همه می‌گویند که رفتار اطرافیانم نسبت به گذشته تغییر کرده است، چرا گوشه نشین شدی و از این قبیل حرف‌ها و من می‌دانم که این تغییرات نتیجه نداشتن مصروفیت‌های قبلی‌ام به شمول درس است.
از سوی هم معلمان که صنف های دختران بالاتر از صنف ششم را تدرس می‌کردند، می‌گویند، تجربه و رویارویی ما با شاگردان نشان می‌دهد که آنان آدم‌های قبلی نیستند و انگیزه شان نسبت به گذشته کمرنگ شده است.
کامله عزیزی یکی از این معلمان است او گفت: وقتی با شاگردانم روبرو می‌شوم، می‌بینم که اکثر شان از وضعیت روحی خوبی برخوردار نیستند، کم حرف شدند و سیمای شان بیان‌گر ناراحتی است.
با این حال، شماری از روان شناسان در هرات تاکید دارند که بسته بودن مکاتب بروی دختران صنف‌های متوسطه و لیسه باعث شده است که زندگی عادی شان مختل شده و تاثیرات منفی روحی کوتاه مدت بلند مدت جای بگذارد.
وحید نورزاد روانشناس در هرات میگوید این روزها که زنان و دختران برای مشاوره و روان‌درمانی نزد من مراجعه می‌کنند دختران بازمانده از مکتب را نیز شامل میشود.
او گفت: بیشتر این دختران تغییرات اساسی را در نوع رفتار شان شاهد بودند و گوشه‌‌نشینی و انگیزه پایین نشانه‌ی مشترک بین آنها است و این نشان دهنده تاثیرات منفی بازماندن از فعالیت‌های اجتماعی است.
وی بیان داشت که دید بد اجتماع نسبت به مراجعه به روان درمان باعث شده که اگر دختران مشکلات روانی هم داشته باشند به روان‌پزشک مراجعه نکنند.
این روان شناس تاکید دارد که در شرایط کنونی این نیاز مبرم است که نهادهای بین‌المللی در قسمت مشاوره دهی به این دختران اقدام کنند و خانواده‌ها نیز تلاش کنند که در ابتدا نیز از این اقدام حمایت کنند.
قابل ذکر است که بسته بودن مکاتب بروی دختران بالا تر از صنف ششم واکنش‌های جهانی را به دنبال داشته است، اما در مقابل مسوولان امارت اسلامی همواره تاکید کرده‌اند که مکاتب بروی دختران صنف‌ها متوسطه و لیسه بزودی باز خواهد شد. در تازه‌ترین موردسراج‌الدین حقانی سرپرست وزارت داخله در مصاحبه با شبکه‌‌ی خبری سی‌ان‌ان امریکایی درباره آموزش دختران در کشور گفته است که هیچ کس مخالف آموزش دختران و زنان در افغانستان نیست و کار روی طرحی برای بازگشایی مکاتب دختران بالاتر از صنف ششم ادامه دارد.