فریبا اکبری
وزارت اطلاعات چندی پیش گفته بود که طرح این وزارت، مبنی بر ثبت شهر هرات در فهرست میراث‌های فرهنگی جهان از سوی یونسکو تأیید شده است. فرهنگیان در هرات با آنکه این اقدام را برای حفظ آثار باستانی و صنعت گردشگری مفید می‌دانند، اما می‌گویند که افغانستان این دستآورد را مدیون وزارت اطلاعات فرهنگ نه، بلکه مدیون فعالیتهای دادخواهانه فعالان فرهنگی کشور است.
عبدالناصر صوابی استاد دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه هرات بیان می‌دارد، ثبت هرات در یونسکو در فهرست میراث‌های فرهنگی جهان می‌تواند به معرفی این ولایت به جهانیان مؤثر باشد و مردم و دولت مسوولیت دارند که در قسمت نگهداری آبدات تاریخی و آنچه هرات را به عنوان میراث فرهنگی جهان گره زده است بیشتر تلاش کنند.
این هنرمند و استاد دانشگاه بیان کرد، من فکر نمی‌کنم که این دستآورد برای افغانستان را؛ باید مدیون حکومت و وزارت اطلاعات و فرهنگ بود؛ بلکه این نتیجة فعالیتهای دادخواهانه عده‌ای از فعالین فرهنگ بوده است.
وی افزود که بسیاری از آثار هرات هنوز به ثبت ملی نرسیده‌اند ما چطور توقع داریم که این آثار به ثبت بین‌المللی برسد.
صوابی ابراز داشت، وزارت اطلاعات و فرهنگ باید تلاش کند، تا قبل از اینکه دیر شود، آثاری بسیاری را که در کشور ثبت نشده ابتدا به ثبت ملی و بعد به ثبت بین‌المللی برساند.
با این حال عبدالجلیل توانا یکی از خوش‌نویسان چیره‌دست افغانستان بیان می‌کند، هرات ولایتی است که آثاری زیادی برای ثبت بین‌المللی دارد، اما کم‌کاری‌های دولت باعث شده این آثار هنوز ثبت بین‌المللی نشوند و این می‌تواند تأثیرات خود را روی بقای فرهنگ نیز بگذارد.
این خوش‌نویس نامدار هرات تأکید می‌کند، فرهنگیان نباید فعالیت دادخواهانه‌ی‌شان را برای بقای و ثبت ملی و بین‌المللی این آثار متوقف کند.
آقای توانا افزود، در حال حاضر دولت و فعالین فرهنگی باید بکوشند که هنر کاشی‌کاری را ثبت ملی و بین‌المللی کنند.
با این حال داود عرفان از فعالان فرهنگی در هرات با اشاره به مطلبی در مورد ثبت هرات به عنوان یکی از میراث‌های فرهنگی جهان در یونسکو نوشته که “سال‌ها قبل قرار بود که شهر هرات به عنوان شهر خشتی جهان ثبت جهانی گردد، اما ساخت‌وسازهای بی‌رویه و عبور از خط آسمان “sky line”، باعث شد که بافت شهر کهنه‌ی هرات نابود گردد و شانس طلایی از دست برود.”
وی در این مطلب فیسبوکی نوشته که ثبت جهانی هر اثر ملموس یا غیر ملموسی نیازمند کارشناسی و پرونده‌ی سازی با ادله‌ی محکم است. اگر وزارت واقعاً می‌خواهد چنین موفقیتی نصیب افغانستان گردد، باید از متخصصان داخلی و خارجی کمک بگیرد تا پرونده‌ی پر باری به یونسکو تقدیم کند.
چندی پیش نیز ثبت هنر مینیاتور در یونسکو به نام کشورهای ایران و ترکیه، خشم شماری از فرهنگیان در هرات را برانگیخت و خواهان ثبت این هنر به عنوان میراث مشترک منطقه‌ای که افغانستان نیز جز آن باشد، شدند. خواستی که به گفته‌ی این فرهنگیان هنوز به آن پاسخی داده نشده است.