کاروبار آنلاین در میان زنان رونق گرفته است. شماری از دختران در هرات، میگویند که پس از منع شدن از رفتن به دانشگاه، با تولید محصولات مختلف به کار فروش آنلاین رو آوردهاند که از طریق شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، تلگرام و اینستاگرام، محصولات تولیدیشان را به فروش میرسانند.
سه خواهر که زیر یک سقف کوچک گردهم آمدهاند و کمربندهای چرمی تولید میکنند، میگویند که اجناس تولیدیشان را در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذارند و پس از دریافت سفارش آنلاین، آن را پشت دروازههای خانههای مشتریانشان تحویل میدهند.
ناهید ناصری، مسؤول کارگاه تولید کمربندهای چرمی در هرات که دانشجوی سال سوم دانشگاه نیز بود، میگوید که پس از بسته شدن دروازههای دانشگاهها، برای رهایی از ناخوشیهای روانی، به تولید صنایع دستی به ویژه کمربند چرمی، رو آورده است.
او میافزاید: «گرچه وقتیکه مکتب میرفتیم در کار تولید صنایع دستی بودیم و علاقهی زیاد داشتیم؛ ولی شرایط قسمی بود که بیشتر به درس و تحصیل اهمیت میدادیم و حالا که وقت ما آزاد شده و مکانی برای آموختن علم نیست، وارد این کار شدهایم.»
ناهید و دو خواهرش که شبو روز برای تولید گونههای مختلف کمربند چرمی کار میکنند، میگویند که با فروش محصولاتشان به گونهی آنلاین، هم فرصت انتخاب برای مشتریانشان و هم سهولت برای پیشرفت کار آنها فراهم میشود.
ناهید، میگوید: «بازار آنلاین به نظر من سهولتی است برای کسانی که در این عرصه کار میکنند؛ خصوصاً بانوان. در شرایط حاکم جز فروش تولیدات دستی به گونهی آنلاین گزینه بهتری وجود ندارد.»
زاوش و فاطمه که در کنار خواهرشان، ناهید، کار میکنند با خرسندی میگویند در مدت کوتاهی که کار تولید کمربندهای چرمی و فروش آنلاین را آغاز کردهاند، از سوی زنان دیگر در شبکههای اجتماعی مورد استقبال و پشتیبانی قرار گرفتهاند و کارشان روزبهروز رونق مییابد. «خیلی خوشحالیم و این تصور را نمیکردیم. فکر میکردیم که اگر به تولید چرم دوزی شروع کنیم، آیا حمایت خواهیم شد یا خیر. در این مدت، کار ما زیاد حمایت شد و تشویق شدهایم.»
در همین حال شماری از زنانیکه پیش از این برای خرید لوازم مورد نیازشان به بازار میرفتند، میگویند که خرید آنلاین سبب ایجاد سهولت و جلوگیری از ضیاع وقت برای آنها شده است.
نسرین تازه میگوید: “ بازارهای آنلاین سهولتهای زیادی را برای ما خانمها به خصوص خانمهای خانهدار ایجاد کرده است. برای خودم شخصاً خیلی فایده کرده. چند وقت قبل یک سیت مانتو و کیف نیاز داشتم باید بازار میرفتم اما چون کسی به خانه نبود که از طفل یک سالهام مراقبت کند؛ بازار رفته نتوانستم. به این فکر شدم که در صفحات آنلاین دنبال جنسی که میخواستم بگردم که خوشبختانه توانستم مدل دلخواه خود را پیدا کنم و راحت بدون این که بازار بروم خرید کردم.”
از سویی هم اتاق تجارت و صنایع زنان هرات میگوید این اتاق همواره در تلاش حمایت کار زنان در بخشهای مختلف است.
بهناز سلجوقی، رییس اتاق تجارت و صنایع زنان در زون غرب میگوید از همهی زنانیکه تجارت دارند و در بخش فروش آنلاین و یا حضوری کار میکنند، و جواز فعالیت نیز دارند، پشتیبانی میکنند.
وی گفت «در حال حاضر کار آنلاین بین خانمها زیاد شده و خانمهای هستند که به فروشات آنلاین روی آوردهاند. از آن جاییکه اکثریت کسانی که کار آنلاین میکنند جواز کار ندارد به همین دلیل تعداد اندک 5 الی 10 خانمی که فروشگاه آنلاین دارند عضویت اتاقهای تجارت را دارند.»
خانم سلجوقی گفت در هر صورت آنان از کار خانمهای تجارت پیشه حمایت میکنند.
باید گفت که در نزدیک به دو سال گذشته کار آنلاین در میان زنان به ویژه زنان تجارت پیشه، افزایش یافته است که به گفتهی مسؤولان، همه روزه به شمار این زنان، افزوده میشود.
گزارشی از فروزان فروغ خاوری